Krzysztof Palczowski

Krzysztof Palczowski
Data urodzenia	ok. 1568
Data śmierci	przed 30 lipca 1627

Krzysztof Palczowski z Palczowic herbu Szaszor (ur. ok. 1568, zm. przed 30 lipca 1627 roku) – pisarz ziemski zatorski w latach 1615–1627, polski szlachcic i gałąź z dom Saszowskich herb Saszor^[1]^[2], autor koncepcji rozwiązania "sprawy kozackiej" w XVII wieku.

Po odebraniu podstawowej edukacji w kraju, wyjechał do Niemiec i w 1592 zapisał się na uniwersytet w Lipsku. Gościł wówczas na dworze elektora saskiego Krystiana I i u wrocławskiego biskupa Jerina. W tym czasie przeszedł z kalwinizmu na katolicyzm.

Po powrocie do kraju służył w rocie husarskiej. W 1594, po przeprowadzeniu działu dóbr objął części w Brzeźnicy, Marcyporębie i Wysokiej. W 1608 sprzedał ojcowiznę i kupił od matki Jaszczurową (1610) i Zembrzyce (1615).

W 1615 został pisarzem ziemskim oświęcimskim i zatorskim, w 1617 był sędzią komisarskim do rozpatrywania skarg wnoszonych do króla przez poddanych ziemi zatorskiej na starostę zatorskiego Pawła Leśniowolskiego a w 1620 zarządzał funduszem z poboru, przeznaczonym na zlikwidowanie rozbójnictwa na ziemi oświęcimsko-zatorskiej.

Przed sejmem w 1618 wydał w Krakowie rozprawę O Kozakach, jeśli ich znieść czy nie. W tym czasie podejmowano różnorakie próby rozwiązania problemu kozackiego w Rzeczypospolitej. Krzysztof radził aby wziąć Kozaków do polskiego wojska i wysłać do obrony granic południowo-wschodnich przed Tatarami. Zalecał aby Kozaków objąć ścisłą dyscypliną, z zaprzysiężonymi hetmanem i rotmistrzami na czele, a na żołd przeznaczyć kwartę i podarunki, które otrzymują Tatarzy. Rozprawa zyskała sporą popularność, jeszcze w tym samym roku wyszło jej drugie wydanie.

Stawił poczet na popis pospolitego ruszenia księstwa oświęcimskiego i zatorskiego pod Lwowem w październiku 1621 roku^[3].

W 1621 najprawdopodobniej wziął udział w wyprawie chocimskiej.

Przypisy

↑ Szymon Okolski: Orbis Polonus T.3. Kraków: In Officina Typographica Francisci Cæsarii, 1641–43, s. 94-98.
↑ Bartosza Paprockiego: Herby rycerstwa polskiego. Kraków: nakł. Wydawnictwa Biblioteki Polskiej (przedruk 1858), 1584, s. 710-711.
↑ Jacek Pielas, Rejestr pospolitego ruszenia księstw oświęcimskiego i zatorskiego z 18 października 1621 roku, w: Res Historica, No 42 (2016), s. 368.

Bibliografia

Polski Słownik Biograficzny, t. XXV, 1980, strona 62

Linki zewnętrzne

O Kozakach iesli ich zniesc czy nie : discvrs Krzysztofa Palczowskiego z Palczowic (1618) w bibliotece Polona

[OPSO-1] Szymon Okolski: Orbis Polonus T.3. Kraków: In Officina Typographica Francisci Cæsarii, 1641–43, s. 94-98.

[BP-2] Bartosza Paprockiego: Herby rycerstwa polskiego. Kraków: nakł. Wydawnictwa Biblioteki Polskiej (przedruk 1858), 1584, s. 710-711.

[3] Jacek Pielas, Rejestr pospolitego ruszenia księstw oświęcimskiego i zatorskiego z 18 października 1621 roku, w: Res Historica, No 42 (2016), s. 368.

[1]

[2]

[3]